Hạ đường huyết là một trong những biến chứng cấp tính, nguy hiểm thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường. Bệnh gây ra biến chứng ở tất cả các cơ quan trong cơ thể, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tổn thương nặng ở hệ thần kinh trung ương, gây hôn mê thậm chí là tử vong. Hiện nay, đái tháo đường là một trong những bệnh rối loạn chuyển hóa phổ biến trên thế giới và đang gia tăng nhanh chóng, là gánh nặng lớn đối với sự phát triển kinh tế xã hội.

Số lượng bệnh nhân đái tháo đường tại Việt Nam đang ngày gia tăng

Với mục tiêu mô tả đặc điểm hạ đường huyết trên bệnh nhân đái tháo đường và xác định nguyên nhân và một số yếu tố liên quan đến hạ đường huyết trên bệnh nhân đã được chẩn đoán tại bệnh viện Đa khoa Nghệ An. Tất cả các đối tượng nghiên cứu đều đã được thăm khám bệnh và có kết quả khám lâm sàng. Kết quả điều tra nghiên cứu cho thấy bệnh nhân nhập viện vì HĐH đều ở độ tuổi khá cao (69,4 tuổi) và trình độ văn hóa  thấp. Biểu hiện của thần kinh thực vật hay gặp nhất là vã mồ hôi chiếm 66.7% tiếp đến là run tay, run chân chiếm 57.4%, tim đập nhanh chiếm 53.7%, cảm giác đói chiếm 44.4%. Đây là những dấu hiệu cảnh báo rất quan trọng giúp bệnh nhân và người nhà sớm nhận biết triệu chứng của hạ đường huyết để xử lý kịp thời. Các triệu chứng thần kinh trung ương như mệt chiếm 38.9%, đau đầu (22.2%), chóng mặt (24.1%).

Các triệu chứng khi bị hạ đường huyết do đái tháo đường

Nồng độ đường huyết của nhóm hạ đường huyết khi đang điều trị tại bệnh viện cao hơn nhóm hạ đường huyết ngoài bệnh viện do ở trong viện thường được phát hiện sớm nhờ thử đường huyết mao mạch nên có thể xử lý sớm và tránh các hậu quả nặng nề. Khi các triệu chứng biểu hiện rõ ràng như kích thích, co giật hay hôn mê thì bệnh đã rất nặng và nguy hiểm. Tuy nhiên, hạ đường huyết không có triệu chứng ở mức độ trung bình và nhẹ cũng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng mặc dù lượng đường huyết tưởng như duy trì ở mức an toàn nhưng những cơn hạ đường huyết xảy ra với thời gian dài hay ngắn cũng rất nguy hiểm nếu xảy ra liên tục ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và bệnh nhân có thể nhanh chóng đi vào hôn mê sâu.

Thử glucose máu thường xuyên là một trong những biện pháp hạn chế hạ đường huyết

Một số yếu tố liên quan đến hạ đường huyết trên bệnh nhân đái tháo đường là do chế độ ăn không hợp lý, giảm ăn bỏ bữa; dùng sai liều thuốc; uống rượu nên cần tuân thủ điều trị theo đúng hướng dẫn bác sĩ, không tự ý thay đổi liều thuốc; thực hiện chế độ ăn uống hợp lý khoa học, không bỏ bữa; hạn chế sử dụng rượu bia… Insulin là một thuốc giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả nhưng cũng là nguyên nhân làm hạ đường huyết nên cần theo dõi chặt chẽ, cẩn thận, và tuân thủ cách tiêm insulin. Ngoài ra cần lựa chọn loại hình luyện tập nhẹ nhàng, đều đặn; Tự theo dõi glucose máu tại nhà thường xuyên.

Trần Thị Anh Thơ