Xây dựng cơ chế đặc thù chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã thông báo về kế hoạch xây dựng cơ chế đặc thù chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, nhằm tăng cường hiệu quả của các quỹ phát triển khoa học công nghệ. Trong buổi chất vấn tại Quốc hội, Thủ tướng nhấn mạnh ý định của Chính phủ trong việc thúc đẩy thị trường và sớm hình thành sàn giao dịch công nghệ.

Đào tạo nhân lực chất lượng cao, liên kết với phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, được xác định là yếu tố quyết định đến sự phát triển nhanh chóng và bền vững của đất nước. Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ chỉ ra rằng cơ cấu và trình độ của nhân lực chất lượng cao vẫn chưa đáp ứng đúng yêu cầu, đặc biệt là trong các ngành và lĩnh vực mới. Ông cũng đưa ra nhận định về hiệu quả kém của đầu tư từ ngân sách nhà nước và từ doanh nghiệp vào đào tạo nhân lực chất lượng cao và nghiên cứu khoa học công nghệ.

Một số vấn đề nổi bật gặp khó khăn đó là quy định pháp luật, cơ chế, chính sách chưa phù hợp với thực tế, cùng với việc quản lý Nhà nước vẫn còn nhiều hạn chế. Thủ tướng cam kết sẽ chỉ đạo tiếp tục rà soát và hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nhân lực chất lượng cao. Đặc biệt, Chính phủ sẽ ưu tiên bố trí nguồn lực để đào tạo nhân lực chất lượng cao cho các ngành mới nổi như chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, chíp bán dẫn, và chuyển đổi năng lượng sạch.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đề xuất cần chấp nhận rủi ro và độ trễ trong nghiên cứu khoa học, công nghệ, và đổi mới sáng tạo theo chuẩn mực quốc tế, đồng thời cần xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy đột phá trong lĩnh vực này. Ông nhấn mạnh rằng công tác quản lý Nhà nước cũng cần được cải thiện để đáp ứng nhanh chóng với nhu cầu và đặc thù của nghiên cứu và đổi mới.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt bổ sung về bản chất của nghiên cứu, nói rằng mỗi đề tài đều mang theo rủi ro và có thể thành công hoặc thất bại. Ông Đạt đề xuất cần cơ chế tài chính linh hoạt và đặc thù để giải quyết những thách thức này, đồng thời nhấn mạnh về việc không giữ lại quá nhiều chứng từ và thủ tục liên quan đối với nhà khoa học.

Trong phiên chất vấn, Bộ trưởng cũng thông báo về việc phối hợp với Bộ Tài chính để sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhiệm vụ khoa học công nghệ quốc gia, nhằm đảm bảo công khai và minh bạch. Điều này là một phần của nỗ lực để giảm bớt khó khăn cho nhà khoa học và thúc đẩy nhanh chóng quá trình thanh quyết toán nhiệm vụ khoa học công nghệ./.

Thái Nga (TH)