Ứng dụng chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu

Ứng dụng chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở nên quan trọng trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, giúp các quốc gia và tổ chức xử lý những thách thức phức tạp mà biến đổi khí hậu mang lại. Một trong những lĩnh vực quan trọng là dự báo thời tiết và thiên tai. AI có thể cải thiện độ chính xác của các mô hình dự báo khí hậu, giúp dự báo các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ, và hạn hán một cách chính xác hơn. Các hệ thống cảnh báo sớm sử dụng AI phân tích dữ liệu thời tiết từ nhiều nguồn để cung cấp cảnh báo kịp thời về các thiên tai, giúp chính phủ và cộng đồng chuẩn bị và ứng phó hiệu quả hơn.

Trong quản lý tài nguyên nước, các cảm biến IoT và AI được sử dụng để giám sát mực nước, chất lượng nước, và lượng nước sử dụng, tối ưu hóa việc phân phối và sử dụng nước, đặc biệt trong các khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán. Nông nghiệp cũng được hưởng lợi từ công nghệ này với việc tối ưu hóa trồng trọt thông qua dự báo thời tiết, tình trạng đất, và nhu cầu nước. AI giúp nông dân lựa chọn thời điểm và phương pháp trồng trọt phù hợp, giảm thiểu lãng phí và tăng năng suất. Việc phân tích dữ liệu lớn từ các trang trại cũng giúp đưa ra các quyết định chiến lược về mùa vụ, sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu hiệu quả hơn.

Giám sát và bảo vệ rừng là một lĩnh vực khác mà AI phát huy hiệu quả. Phân tích hình ảnh vệ tinh bằng AI giúp phát hiện những thay đổi trong rừng như chặt phá rừng, cháy rừng, từ đó đưa ra biện pháp bảo vệ kịp thời. Các thiết bị theo dõi và AI cũng được sử dụng để giám sát sự di cư và sức khỏe của động vật hoang dã, đảm bảo sự đa dạng sinh học và ngăn chặn sự tuyệt chủng của các loài. Trong lĩnh vực năng lượng, AI dự báo sản lượng từ các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời, giúp tối ưu hóa việc vận hành các lưới điện và giảm thiểu lãng phí năng lượng. Quản lý lưới điện thông minh bằng AI cũng giúp tối ưu hóa việc phân phối điện, giảm thiểu tổn thất và tăng hiệu suất sử dụng năng lượng.

Ngoài các ứng dụng đã nêu, còn nhiều cách khác mà chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) đang được sử dụng để ứng phó với biến đổi khí hậu, góp phần vào các chiến lược toàn diện hơn. Một trong những ứng dụng đáng chú ý là trong lĩnh vực xây dựng và quy hoạch đô thị. AI giúp thiết kế các tòa nhà thông minh và các khu vực đô thị có khả năng chịu đựng tốt hơn trước các hiện tượng thời tiết cực đoan. Bằng cách sử dụng các mô hình dự báo và phân tích dữ liệu, các nhà quy hoạch có thể tạo ra những khu vực đô thị bền vững, tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng và tài nguyên, đồng thời giảm thiểu khí thải carbon.

Hệ thống giao thông thông minh cũng là một phần của giải pháp. AI có thể phân tích lưu lượng giao thông và tối ưu hóa các tuyến đường để giảm thiểu tắc nghẽn và tiêu thụ nhiên liệu, từ đó giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Xe tự lái và phương tiện điện cũng đang được phát triển và triển khai, góp phần quan trọng vào việc giảm phát thải carbon trong ngành giao thông vận tải.

Trong lĩnh vực tài chính, các công cụ phân tích dữ liệu và AI giúp đánh giá rủi ro tài chính liên quan đến biến đổi khí hậu, hỗ trợ các quyết định đầu tư vào các dự án bền vững. Các tổ chức tài chính có thể sử dụng các mô hình AI để đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đối với các khoản đầu tư và tài sản, từ đó đưa ra các quyết định tài chính có trách nhiệm hơn và thúc đẩy các hoạt động kinh tế bền vững.

Ngoài ra, việc giám sát và quản lý chất lượng không khí cũng được cải thiện nhờ công nghệ số. Các cảm biến thông minh và AI có thể giám sát chất lượng không khí theo thời gian thực, phát hiện các nguồn ô nhiễm và dự báo các đợt ô nhiễm không khí. Thông tin này giúp chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan đưa ra các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

AI cũng đang được sử dụng để nghiên cứu và phát triển các vật liệu mới thân thiện với môi trường. Ví dụ, AI có thể giúp tìm ra các vật liệu thay thế cho nhựa và các sản phẩm hóa dầu, hoặc phát triển các vật liệu xây dựng có khả năng hấp thụ CO2 từ không khí.

Cuối cùng, AI và công nghệ số đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và bảo tồn các hệ sinh thái biển. Các công nghệ giám sát dưới nước và AI giúp theo dõi sức khỏe của rạn san hô, động vật biển, và chất lượng nước biển. Điều này hỗ trợ các nỗ lực bảo tồn và quản lý bền vững các nguồn tài nguyên biển, giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đối với các hệ sinh thái biển.

Những ứng dụng này cùng với các chiến lược và công nghệ khác đang tạo ra một bức tranh tổng thể trong việc sử dụng chuyển đổi số và AI để đối phó với biến đổi khí hậu, mang lại những giải pháp bền vững và hiệu quả cho tương lai của hành tinh.

Ngoài ra, AI còn được sử dụng để phân tích và truyền thông về biến đổi khí hậu. AI giúp xây dựng và phân tích các kịch bản biến đổi khí hậu khác nhau, từ đó giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra các quyết định thông minh hơn. Các nền tảng truyền thông kỹ thuật số sử dụng AI để tăng cường nhận thức và giáo dục cộng đồng về biến đổi khí hậu và các biện pháp ứng phó. Tất cả những ứng dụng này không chỉ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn góp phần xây dựng một tương lai bền vững hơn thông qua việc sử dụng công nghệ tiên tiến để quản lý và bảo vệ môi trường.

P.A.T (NASATI), theo McKinsey & Company, https://www.mckinsey.com, 6/2024