Mô hình: "Trồng, thâm canh cây hoa cúc vụ Đông áp dụng công nghệ chiếu sáng bằng đèn Led” tại xã Xuân Hòa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

Cúc là một loại hoa cắt cà...

Cúc là một loại hoa cắt cành được sử dụng phổ biến ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Đặc biệt ở nước ta, vào dịp tết Nguyên Đán, hoa Cúc rất được ưa chuộng và tiêu thụ với một lượng lớn. Tuy nhiên, ở khu vực Bắc Trung Bộ, trồng hoa Cúc vụ Đông Xuân còn gặp nhiều khó khăn do điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Nhiệt độ thấp làm hoa chậm lớn, còi cọc, hoa nở không đều, bông không to hoặc nở không đúng thời điểm… Để khắc phục vấn đề này, nhiều nghiên cứu đã được áp dụng trong thực tiễn cho thấy có thể thay đổi quang chu kỳ để điều khiển sự ra hoa của Cúc. Do Cúc là loại hoa ngày ngắn nên chỉ ra hoa khi thời gian chiếu sáng trong ngày ngắn hơn thời gian ban đêm. Nắm được nguyên tắc này, chiếu sáng gián đoạn bổ sung vào ban đêm sẽ giúp phá đêm, tạo điều kiện ngày dài và hai đêm ngắn, ngăn cản sự ra hoa sớm của Cúc khi chưa đạt độ sinh trưởng cần thiết, nhất là vào mùa Đông. Để chiếu sáng vào ban đêm, nghiên cứu trong điều kiện nhà kính ở ba giống Cúc cho thấy sử dụng đèn LED đơn sắc với phổ ánh sáng phù hợp cho sinh trưởng của cây đem lại hiệu quả tốt hơn sử dụng đèn dây tóc hay đèn compact. Mặt khác đèn LED còn giúp tiết kiệm một lượng lớn điện năng tiêu thụ. Cho đến nay đèn LED trong trồng hoa Cúc đã được ứng dụng ở nhiều tỉnh miền Nam và Đà Lạt.

Ở Nghệ An nói chung và Nam Đàn nói riêng người nông dân vẫn chưa áp dụng công nghệ này mà chủ yếu chỉ sử dụng đèn dây tóc hoặc đèn compact theo kinh nghiệm truyền miệng. Các loại đèn này vừa tiêu tốn điện năng vừa phát ra những bức xạ không tối ưu cho quá trình quang hợp của cây. Những nhược điểm này đều có thể được khắc phục bằng cách sử dụng công nghệ đèn LED. Hiện chưa có một mô hình thử nghiệm nào trên đia bàn sử dụng đèn LED để trồng hoa Cúc cũng như chưa có một đánh giá cụ thể nào về khả năng áp dụng của công nghệ này đối với giống Cúc Pha Lê, là giống rất phổ biến, trong điều kiện thời tiết vụ Đông Xuân trên địa bàn huyện Nam Đàn. Đây chính là lý do thực hiện mô hình: "Trồng, thâm canh cây hoa cúc vụ Đông áp dụng công nghệ chiếu sáng bằng đèn Led” tại xã Xuân Hòa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Mô hình được thực hiện với quy mô 0.5ha sử dụng giống cúc Pha Lê, triển khai tại hộ gia đình của bà Lê Thị Thảo, xóm Sào Nam, xã Xuân Hòa, huyện Nam Đàn với mục tiêu nhằm xây dựng và nhân rộng mô hình công nghệ chiếu sáng bổ sung vào ban đêm bằng đèn LED để điều khiển sự sinh trưởng và sự ra hoa cây hoa Cúc giống Pha Lê trong vụ Đông Xuân, làm tăng chất lượng sản phẩm hoa và đem lại lợi ích kinh tế cho người dân trên địa bàn huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Cụ thể, hoàn thiện được 1 mô hình trồng hoa Cúc giống Pha Lê chất lượng cao, nở hoa đúng thời điểm Tết Nguyên Đán trong vụ Đông Xuân tại huyện Nam Đàn sử dụng công nghệ chiếu sáng bổ sung vào ban đêm bằng đèn LED với diện tích 5000m²; Rút ra được quy trình công nghệ sử dụng đèn LED để điều khiển sự sinh trưởng và sự ra hoa của giống Cúc Pha Lê thích hợp với điều kiện thời tiết trong vụ Đông Xuân tại huyện Nam Đàn. Đánh giá được những lợi ích của việc sử dụng công nghệ mới trong việc tiết kiệm điện năng, nâng cao chất lượng cây hoa Cúc trên địa bàn; Chuyển giao công nghệ sử dụng đèn LED trong trồng hoa Cúc cho người dân trên địa bàn thông qua tập huấn và hội nghị đầu bờ để tiến hành nhân rộng mô hình này trong những năm tiếp theo.

Quá trình triển khai, đã xây dựng mô hình trồng hoa Cúc giống Pha Lê sử dụng công nghệ đèn LED tại xã Xuân Hòa, huyện Nam Đàn với diện tích là 500 m2, đối chứng với các diện tích trong vùng trồng hoa sẽ sử dụng đèn compact và đèn dây tóc để chiếu sáng. Đèn LED hoặc đèn đối chứng được thắp sáng 4 tiếng liên tục từ 22 giờ đêm tới 2 giờ sáng hôm sau, liên tục trong vòng 1 tháng; Theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng và phát triển của cây; Căn cứ kết quả đánh giá để hoàn thiện quy trình phù hợp thắp sáng và quy trình chăm sóc hoa Cúc giống Pha Lê với điều kiện tại xã Xuân Hòa, huyện Nam Đàn  trong vụ Đông Xuân để ra hoa đúng dịp Tết Nguyên Đán và Tổ chức hội nghị đầu bờ để giúp quảng bá mô hình, từ đó làm cơ sở khuyến khích nông dân áp dụng và nhân rộng.
Qua thực hiện mô hình, cho thấy phương pháp bố trí và lắp đặt đèn LED cũng như thời gian thắp sáng (4 tiếng/ngày trong vòng 1 tháng) như đã thực hiện là phù hợp.Tuy nhiên, bên cạnh đó đã rút ra được nhiều kinh nghiệm từ thực tiễn khi ứng dụng mô hình vào địa bàn xóm Sào Nam xã Xuân Hòa, huyện Nam Đàn. Quá trình triển khai, đã tập huấn sử dụng công nghệ đèn LED trồng hoa Cúc cho 1 lớp nông dân, gồm 30 nông dân/lớp nhằm giới thiệu về mô hình và tập huấn về kỹ thuật sử dụng đèn LED trong trồng hoa Cúc và Tập huấn về kỹ thuật trồng và chăm sóc Cúc Pha Lê trong vụ Đông Xuân nở hoa đúng thời điểm Tết Nguyên Đán. Cụ thể, nhóm triển khai thực hiện đã đề nghị một số thay đổi và lưu ý để hoàn thiện quy trình: Thứ nhất, đất trồng Cúc Pha Lê nên chọn loại đất thịt nhẹ, tơi xốp. Trước khi trồng Cúc ở vụ Đông Xuân cần có thời gian cho đất nghỉ, cải tạo đất bằng cách cầy ải, phơi và bón vôi (nếu cần thiết) đồng thời bón nhiều phân chuồng để cho đất thêm thuần thục, cải tạo được kết cấu của đất, giúp hoa phát triển tốt, đạt chất lượng cao; Thứ hai, chúng tôi cũng nhận thấy vụ Đông Xuân ở Nam Đàn mưa thường xuyên và nhiều khi mưa nặng hạt. Do đó với điều kiện khí hậu như vậy chúng tôi đề xuất sử dụng màng nylon trong để phủ lên trên toàn bộ diện tích trồng hoa hoặc xây dựng hệ thống nhà màng để giảm mưa mà không cản ánh sáng. Chiều cao cách mặt đất khoảng 2.5-3m. Ở giữa có phần cao lên và hai bên xuôi xuống để mưa đi xuống mà không bị đọng ở trên.
Căn cứ theo bảng hạch toán kinh tế, tổng thu nhập sau khi bán hoa trừ đi chi phí, tính được giá trị lợi nhuận của 1 sào/vụ đối với mô hình sử dụng các loại đèn khác nhau. Kết quả cho thấy lợi nhuận của mô hình đèn LED là cao hơn sử dụng đèn compact 3U hay đèn sợi đốt. Mặc dù chi phí ban đầu của mô hình đèn LED là cao hơn mô hình đèn compact 3U và đèn sợi đốt là khoảng trên dưới 2 triệu đồng, tuy nhiên mô hình này lại cho lãi cao hơn (từ hơn 5 đến 7 triệu đồng/sào) do số lượng hoa thu hoạch là cao hơn và chất lượng hoa sử dụng đèn LED cũng cao hơn nên dễ bán hơn các loại đèn khác.
Việc xây dựng được 01 mô hình trồng hoa Cúc giống Pha Lê trong vụ Đông tại xóm Sào Nam xã Xuân Hòa sử dụng công nghệ phá đêm bằng đèn LED với diện tích 5000m2 đã thành công đúng như dự kiến. Mô hình đã cho hoa nở đúng thời điểm, tiết kiệm điện năng với sản phẩm cây hoa Cúc có các chỉ tiêu sinh trưởng và chỉ tiêu về hoa có chất lượng tốt hơn so với đối chứng. Trên cơ sở đó đưa ra được 01 quy trình hoàn thiện công nghệ sử dụng đèn LED trong trồng hoa Cúc giống Pha Lê vụ Đông. Biên soạn được tài liệu tập huấn và tổ chức được 01 lớp tập huấn kỹ thuật điều khiển sinh trưởng và sự ra hoa của hoa Cúc giống Pha Lê trong vụ Đông  tại xóm Sào Nam xã Xuân Hòa sử dụng công nghệ đèn LED để phá đêm. Qua tập huấn đã giới thiệu được với 20 nông dân về mô hình sản xuất Cúc tiên tiến, có chất lượng, đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Thông qua việc triển khai đề tài, đề nghị UBND huyện Nam Đàn và Hội Nông dân xã Xuân Hòa tiếp tục nhân rộng mô hình này trên địa bàn xã Xuân Hòa và nhân rộng đến các vùng khác trên địa bàn huyện Nam Đàn trong những năm tới.

Trần Mạnh Hồng

Nguồn: Sưu tầm