Nền kinh tế tuần hoàn: Xây dựng niềm tin thông qua đánh giá sự phù hợp

Những hậu quả về môi trường và xã hội của các chiến lược tăng trưởng không bền vững ngày càng trở nên rõ ràng. Chính vì vậy thực tiễn kinh tế cần phải thay đổi, trong đó nền kinh tế tuần hoàn mang lại giải pháp chống khủng hoảng khí hậu, tăng cường năng lực thích ứng của con người và làm cho xã hội bền vững hơn . Tiêu chuẩn và đánh giá sự phù hợp là một phần của giải pháp.

Nền kinh tế tuần hoàn làm giảm nhu cầu khai thác tài nguyên từ thiên nhiên vì nó đảm bảo rằng các sản phẩm được tái sử dụng nhiều lần nhất có thể và vật liệu được tái chế . Tài nguyên và năng lượng không còn bị lãng phí vì các sản phẩm phụ không cần thiết – một sản phẩm thừa tồn đọng từ cuộc phát triển kinh tế trước đó. Khi sản phẩm đó được chuyển từ người này sang người khác và vật liệu đã qua sử dụng tái nhập vào chuỗi giá trị, người tiêu dùng và công ty cần được đảm bảo : Hàng hóa có còn an toàn và không bị hư hại không? Chúng có được thiết kế để tồn tại không?

Đó chính là lúc các tiêu chuẩn ISO và các công cụ đánh giá sự phù hợp xuất hiện. Trong khi các tiêu chuẩn bền vững xác định các yêu cầu phù hợp với nguyên tắc kinh tế tuần hoàn, chẳng hạn như độ bền, khả năng tái sử dụng, khả năng nâng cấp hoặc khả năng sửa chữa, thì đánh giá sự phù hợp cung cấp các công cụ để chứng minh rằng các yêu cầu này được đáp ứng.

Các tiêu chuẩn đánh giá sự phù hợp, còn gọi là Hộp công cụ CASCO, cung cấp các công cụ được quốc tế công nhận để đảm bảo đánh giá sự phù hợp có năng lực, nhất quán và đáng tin cậy .

Thay đổi công cụ cho nền kinh tế thế giới: tiêu chuẩn và sự đánh giá phù hợp:

Hầu hết tất cả các ngành, lĩnh vực đều bị đe dọa bởi tác động của biến đổi khí hậu, trực tiếp hoặc gián tiếp. Nền kinh tế tuần hoàn là trọng tâm của hành động vì khí hậu. Các mô hình sản xuất và tiêu dùng không bền vững ngày nay được biết là nguyên nhân gây suy thoái môi trường , cạn kiệt tài nguyên và lãng phí, đồng thời làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng giữa các quốc gia . Cần phải hướng tới một mô hình tuần hoàn hơn để xác định lại nền kinh tế xung quanh các nguyên tắc loại bỏ chất thải và ô nhiễm , đồng thời duy trì sử dụng các sản phẩm và vật liệu càng lâu càng tốt. Danh mục tiêu chuẩn ISO giúp các tổ chức đánh giá tác động của biến đổi khí hậu và đưa ra kế hoạch để hành động hiệu quả.

Các tiêu chuẩn bền vững, tập trung cụ thể vào nền kinh tế tuần hoàn, đang được một số tổ chức bao gồm ISO phát triển ở cấp quốc gia và toàn cầu, thông qua ủy ban kỹ thuật ISO/TC 323. 

Những nỗ lực đang được tiến hành đối với các tiêu chuẩn thiết kế sinh thái xem xét việc tiêu thụ bền vững vật liệu, năng lượng và các nguồn tài nguyên khác ở tất cả các giai đoạn của quá trình phát triển sản phẩm . Cung cấp một bộ nguyên tắc toàn diện, chúng sẽ xem xét các yếu tố môi trường như tiêu thụ tài nguyên và năng lượng, phát thải vào không khí, nước và đất, cũng như ô nhiễm do tiếng ồn, độ rung, bức xạ, trường điện từ và các hiệu ứng vật lý khác.

Các lĩnh vực trọng tâm khác bao gồm chất thải được tạo ra trong quá trình sản xuất và tái chế (tức là tái sử dụng và thu hồi vật liệu và/hoặc năng lượng). Ngoài ra, còn có một loạt yêu cầu thiết kế về độ bền , khả năng tái sử dụng , khả năng nâng cấp và sửa chữa của sản phẩm cũng như khả năng tái chế của các thiết bị như màn hình điện tử, thiết bị làm lạnh thương mại, máy giặt và máy hút bụi.

Mặc dù các tiêu chuẩn được xây dựng ra để đề cập đến các khía cạnh khác nhau của nền kinh tế tuần hoàn, nhưng đánh giá sự phù hợp cung cấp các công cụ để chứng minh rằng các thông số kỹ thuật này được đáp ứng, từ đó mang lại niềm tin và sự tự tin cho thị trường, điều này cần thiết hơn bao giờ hết.

Nền kinh tế tuần hoàn là gì?

Với lời hứa sẽ chuyển đổi mô hình kinh tế hiện tại, nền kinh tế tuần hoàn đang nổi lên như một cách tiếp cận mới để đạt được sự phát triển kinh tế bền vững . Điều này đòi hỏi một sự thay đổi căn bản trong mô hình sản xuất và tiêu dùng , được hỗ trợ bởi một loạt chính sách mới của chính phủ.

Tính tuần hoàn bao gồm các biện pháp tạo ra vật liệu vòng kín và chu trình năng lượng ngắn hơn :

Giảm thiểu ô nhiễm và chất thải

Kéo dài vòng đời sản phẩm

Cho phép chia sẻ rộng rãi tài sản thiên nhiên

Quy trình tuần hoàn phải bao gồm cả yêu cầu hữu hình và vô hình, bao gồm tính bền vững của chuỗi giá trị toàn cầu dựa trên các khía cạnh như thương mại, các yếu tố kinh tế, trách nhiệm doanh nghiệp, lao động, y tế và nhân quyền. Đánh giá sự phù hợp mang lại sự tin cậy về các khía cạnh cụ thể như an toàn, hiệu quả, khả năng sửa chữa, độ bền, khả năng nâng cấp, khả năng tái chế và tái sử dụng – tất cả đều góp phần tạo nên sự vững chắc của vòng tròn.

Đánh giá sự phù hợp và hộp công cụ CASCO

Đánh giá sự phù hợp cho biết liệu một sản phẩm, dịch vụ, quy trình, hệ thống hay đôi khi là con người có đáp ứng các yêu cầu liên quan hay không. Các quy tắc và thủ tục đã xác định được áp dụng để chứng minh việc đáp ứng các yêu cầu nêu trong tiêu chuẩn, quy định, hợp đồng, chương trình hoặc các tài liệu quy định khác.

Hoạt động đánh giá sự phù hợp được thực hiện bởi các tổ chức đánh giá sự phù hợp (CAB) . Chúng thường được phân loại theo hoạt động, phạm vi và tính độc lập.

Hoạt động của bên thứ ba: hoạt động đánh giá sự phù hợp được thực hiện bởi một cơ quan độc lập với nhà cung cấp đối tượng được đánh giá và không có sự quan tâm của người dùng đối với đối tượng

Hoạt động của “bên thứ nhất”: hoạt động đánh giá sự phù hợp được thực hiện bởi nhà cung cấp

Hoạt động “bên thứ hai”: hoạt động đánh giá sự phù hợp được thực hiện bởi các đơn vị có lợi ích người dùng

Để đảm bảo CAB có năng lực và đáng tin cậy , các đơn vị này dựa vào các tiêu chuẩn có thể tìm thấy trong loạt tiêu chuẩn ISO/IEC 17000 để đánh giá sự phù hợp, còn được gọi là hộp công cụ CASCO.

Các loại hoạt động đánh giá sự phù hợp

Kiểm tra

Thử nghiệm là quá trình được sử dụng để xác định các đặc tính của hạng mục hoặc mẫu thử nghiệm (đối tượng đánh giá sự phù hợp) theo một quy trình. Các yêu cầu đối với các phòng thí nghiệm thử nghiệm và hiệu chuẩn được quy định trong tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 , cho phép các phòng thí nghiệm chứng minh rằng họ có đủ năng lực về mặt kỹ thuật , khách quan và có thể tạo ra các kết quả có giá trị và đáng tin cậy một cách nhất quán.

Thanh tra

Thanh tra là việc kiểm tra một hạng mục (đối tượng đánh giá sự phù hợp) và xác định sự phù hợp của nó với các yêu cầu chi tiết hoặc trên cơ sở đánh giá chuyên môn , với các yêu cầu chung. Yêu cầu đối với tổ chức giám định được quy định trong tiêu chuẩn ISO/IEC 17020.

Thẩm định

Việc xác nhận rằng thông tin được khai báo là “ yêu cầu ” (đối tượng đánh giá sự phù hợp) hợp lý đối với mục đích sử dụng dự định trong tương lai . Yêu cầu đối với tổ chức xác nhận được quy định trong tiêu chuẩn ISO/IEC 17029 .

Xác minh

Việc xác minh cung cấp xác nhận rằng thông tin được khai báo là “ yêu cầu ” (đối tượng đánh giá sự phù hợp) đúng sự thật . Yêu cầu đối với tổ chức xác minh được quy định trong tiêu chuẩn ISO/IEC 17029 .

Chứng nhận

Chứng nhận cung cấp sự chứng nhận độc lập (của bên thứ ba) về sự phù hợp . Yêu cầu đối với tổ chức chứng nhận được quy định trong các tiêu chuẩn ISO/IEC 17021-1 (đối với hệ thống quản lý là đối tượng đánh giá sự phù hợp), ISO/IEC 17065 (đối với sản phẩm, quá trình và dịch vụ là đối tượng đánh giá sự phù hợp) và ISO/IEC 17024 (đối với người là đối tượng đánh giá sự phù hợp).

Ngoài các tiêu chuẩn này, Hộp công cụ CASCO còn có các yêu cầu đối với các tổ chức công nhận (ISO/IEC 17011) , thông số kỹ thuật chung trong tuyên bố của nhà cung cấp (ISO/IEC 17050) và dấu phù hợp (ISO/IEC 17030) .

Hệ thống đánh giá sự phù hợp

Dựa trên tiêu chuẩn CASCO liên quan, các tổ chức đánh giá sự phù hợp có thể công nhận lẫn nhau là có năng lực – cho dù họ là các tổ chức công (ví dụ: cơ quan kiểm tra của chính phủ) hay các tổ chức tư nhân, chẳng hạn như tổ chức chứng nhận).

Việc sử dụng các tiêu chuẩn từ bộ ISO/IEC 17000 đảm bảo thực hành đánh giá sự phù hợp một cách hài hòa giữa tất cả các tổ chức đánh giá sự phù hợp (CAB), cho phép ban hành các tuyên bố về sự phù hợp có thể so sánh được trên toàn thế giới.

Các thỏa thuận đa phương được thực hiện trên cơ sở này đảm bảo sự công nhận lẫn nhau giữa các CAB cũng như sự chấp nhận lẫn nhau về kết quả đánh giá và tuyên bố tuân thủ.