Thuốc giả lại hoành hành, thủ đoạn tinh vi và những hệ lụy lâu dài

Thời gian gần đây lực lượng chức năng Llên tiếp phát hiện nhiều loại thuốc giả lưu hành trên thị trường khiến người tiêu dùng lo lắng, bất an.

Liên tiếp phát hiện thuốc giả trên thị trường

Hiện nay, hầu như các loại thuốc đều có nguy cơ bị làm giả, từ thực phẩm chức năng, thuốc bổ đến các thuốc chữa bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, thuốc kháng sinh, thuốc ung thư, thuốc kháng virus… Với sự hỗ trợ của thiết bị công nghệ hiện nay, các đối tượng buôn bán thuốc giả có thể sản xuất được các loại thuốc giả với hình dáng, bao bì, nhãn mác giống như thuốc thật mà các bệnh nhân rất khó phát hiện. Thực tế trong thời gian gần đây lực lượng chức năng đã phát hiện hàng loạt loại thuốc giả lưu hành ra thị trường.

Cụ thể, vừa qua Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) nhận được các văn bản của Văn phòng đại diện Công ty F. Hoffmann-La Roche Ltd Thụy Sĩ tại TP. Hà Nội thông tin về việc phát hiện mẫu sản phẩm nghi ngờ là thuốc giả, trên nhãn ghi: Actemra 400 mg/20 mL, số lô B2101B32.

Mẫu sản phẩm nghi ngờ là thuốc giả do khách hàng cung cấp đã được Công ty F. Hoffmann-La Roche Ltd so sánh, đối chiếu và xác nhận có các dấu hiệu khác biệt so với mẫu lô thuốc Actemra 400 mg/20 mL, số lô B2101B32 do Công ty F. Hoffmann-La Roche Ltd phân phối và chỉ lưu hành tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Một loại thuốc khác cũng được cảnh báo giả là Stivarga 40mg và Xarelto 10mg/15mg/20mg. Đây là các thuốc có chỉ định điều trị ung thư và đông máu.

Cũng về thuốc giả, Cục Quản lý dược cảnh báo về thuốc kháng sinh Cephalexin 500 giả xuất hiện trên thị trường, yêu cầu truy tìm nguồn gốc, xử lý vi phạm.

Cục Quản lý Dược phát hiện nhiều loại thuốc giả lưu hành trên thị trường. Ảnh minh họa

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính Công ty RX. Manufacturing Co., Ltd (Thái Lan), đại diện chấp hành quyết định xử phạt là Công ty TNHH Thương mại Dược phẩm Úc Châu (quận Phú Nhuận, TP. HCM) 80.000.000 đồng và buộc tiêu hủy 11 lô thuốc Myomethol, số giấy đăng ký lưu hành VN-17397-13 với lý do đã sản xuất thuốc vi phạm chất lượng mức độ 2 theo quy định của pháp luật.

Thuốc Myomethol chứa hoạt chất Methocarbamol 500mg, thuộc nhóm thuốc giãn cơ, tăng trương lực cơ. Thuốc được chỉ định ở người bệnh bị đau lưng cấp tính do co thắt cơ xương, co thắt cơ, gãy xương hoặc trật khớp, co thắt cơ do chấn thương hoặc kích ứng thần kinh, sau phẫu thuật chỉnh hình, vẹo cổ… Ngoài ra, Công ty Thương mại Dược phẩm Úc Châu do không cập nhật tiêu chuẩn chất lượng thuốc, nguyên liệu làm thuốc theo quy định của pháp luật đối với thuốc Myomethol, nên còn bị Cục Quản lý Dược phạt số tiền 50 triệu đồng.

Tiếp đến Cục Quản lý Dược đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Stallion Laboratories Pvt. Ltd với mức phạt là 120 triệu đồng. Đại diện chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Công ty Stallion Laboratories Pvt. Ltd là văn phòng đại diện tại TP. HCM (phường Phú Mỹ, quận 7). Công ty này đã sản xuất lô thuốc Rabesta 20 (Rabeprazol natri 20mg) vi phạm chất lượng mức độ 2 và thuốc có thay đổi lớn so với hồ sơ đăng ký (đã được phê duyệt) nhưng chưa được phê duyệt nội dung thay đổi theo quy định. Ngoài số tiền xử phạt 120 triệu đồng, Cục Quản lý Dược cũng buộc tiêu hủy toàn bộ số thuốc Rabesta 20 (Rabeprazol natri 20mg) vi phạm chất lượng. Loại thuốc này được chỉ định sử dụng cho người trưởng thành bị trào ngược dạ dày thực quản gây viêm loét.

Lãnh đạo Cục cho hay, từ đầu năm đến nay, cơ quan này nhận được được thông tin từ các công ty, đơn vị, gồm Công ty TNHH AstraZeneca Việt Nam; TNHH Novartis Việt Nam; Văn phòng đại diện Les Laboratoires Servier tại Hà Nội; Văn phòng đại diện Takeda Pharmaceuticals (Asia Pacific) Pte., Ltd, liên quan việc phát hiện một số lô thuốc giả nghi ngờ giả, không rõ nguồn gốc có tên TobraDex (thuốc nhỏ mắt), hộp 1 lọ đếm giọt Droptainer 5ml.

Một vụ việc nghiêm trọng khác vừa được cơ quan công an phát hiện là kho thuốc giả như thuốc đặc trị, kháng sinh, trị ho, hen suyễn, giảm đau do một đối tượng tại TP.HCM thực hiện.

Qua lời khai, đối tượng này tự thiết kế và đặt khuôn mẫu, máy dập viên thuốc, máy cán màng, vỉ đựng thuốc, nhãn mác giả một số nhãn hiệu thuốc tây, giấy in nội dung hướng dẫn sử dụng… rồi thuê một nhà kho làm xưởng sản xuất.

Đặc biệt, đối tượng không trực tiếp cung cấp các loại thuốc tân dược giả ra thị trường, mà móc nối với tầng trung gian là những cơ sở làm ăn bất chính đánh tráo vào các loại thuốc chính hiệu được cấp phép lưu hành để các cơ sở này tuồn vào các cửa hàng thuốc, chợ thuốc. Với những thủ đoạn tinh vi, trong thời gian dài, đối tượng cùng tay chân đã tung ra thị trường hàng trăm ngàn, thậm chí hàng triệu sản phẩm thuốc tân dược giả.

Thuốc giả- nguy hại thật 

Theo các chuyên gia y tế, thuốc giả hoành hành gây ra sự nguy hại rất lớn cho người bệnh. Khi dùng thuốc giả, người bệnh có thể phải tốn kém rất nhiều tiền bạc để trả tiền mua thuốc, nhưng bệnh tật không thuyên giảm, dẫn đến tình trạng lờn thuốc, gây tâm lý hoang mang lo sợ cho người bệnh vì cứ nghĩ rằng mình đã hết thuốc chữa.

Thuốc giả còn gây khó cho công tác điều trị của bác sĩ vì thuốc giả có thể làm vô hiệu hóa các liệu pháp điều trị, bởi nếu người bệnh nặng cần phải sử dụng các loại thuốc đặc trị, thuốc kháng sinh mà gặp phải thuốc giả không đủ hàm lượng thì thời điểm vàng trong việc cứu sống bệnh nhân sẽ trôi qua, dẫn đến hậu quả là bệnh ngày càng nặng thêm hoặc tử vong.

Ngoài ra, người bệnh nếu dùng phải thuốc giả có thể dẫn đến sự xuất hiện của các vi khuẩn kháng thuốc, buộc bác sỹ điều trị phải thay đổi quy trình điều trị, dẫn đến thời gian điều trị kéo dài và người bệnh phải chi phí rất tốn kém.

Trường hợp những người mắc các bệnh mãn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, hen suyễn… cần phải dùng thuốc thường xuyên và trong thời gian lâu dài, nếu dùng phải thuốc giả thì sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng vì quá trình điều trị không hiệu quả, bệnh ngày càng nặng hơn.

Thuốc giả cũng thường xuyên gây những tác dụng phụ trên người bệnh như dị ứng thuốc, ngộ độc…, làm cho bác sĩ khó kiểm soát vì không xác định chính xác thành phần hoạt chất trong thuốc giả.

Một số trường hợp thuốc giả chứa hoạt chất, dược chất kém chất lượng do quy trình sản xuất bằng phương pháp thủ công, người sản xuất pha trộn thêm nhiều loại tạp chất khác, thậm chí có thể lẫn cả độc chất thì người dùng thuốc có thể tử vong.

Đại diện Công ty Dược Cửu Long nhấn mạnh, đối với bất cứ dấu hiệu làm giả, làm nhái sản phẩm, Dược Cửu Long luôn bày tỏ quan điểm và hành động kiên quyết, không khoan nhượng nhằm loại bỏ các hành vi đáng lên án này khỏi thị trường, bảo vệ quyền lợi cao nhất cho người tiêu dùng.

Từ sự việc này, Dược Cửu Long khuyến cáo người tiêu dùng nên kiểm tra kỹ bao bì và nguồn gốc của sản phẩm trước khi sử dụng. Đặc biệt, để tránh việc mua hàng giả, người tiêu dùng cần chú ý mua sản phẩm tại các chi nhánh/đại lý/nhà phân phối chính thức của công ty hoặc tại các cơ sở y tế uy tín, cung cấp đầy đủ nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, chứng từ, hóa đơn hợp lệ để đảm bảo mua đúng sản phẩm đạt tiểu chuẩn chất lượng như đã đăng ký với cơ quan quản lý.

“Trường hợp phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, người tiêu dùng nên liên hệ với đơn vị phân phối, cơ quan chức năng để phản ánh kịp thời, góp phần ngăn chặn các hành vi phạm pháp”, doanh nghiệp này khẳng định.

Với góc nhìn từ phía chuyên gia, ông Lê Văn Truyền, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn cấp giấy đăng ký thuốc (Bộ Y tế) cho rằng, các doanh nghiệp, nhà sản xuất chân chính cần đầu tư các giải pháp công nghệ để giúp người tiêu dùng và nhà quản lý dễ dàng nhận diện thương hiệu, truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Đó cũng là cách hữu hiệu để bảo vệ hình ảnh nhà sản xuất và sản phẩm của mình, chống giả mạo. Ngoài ra, với việc công nghệ thông tin ngày càng phát triển, cần nghiên cứu, phát triển công nghệ chống giả tiên tiến, hiện đại để giải quyết vấn đề truy xuất nguồn gốc, chống hàng giả, hàng nhái.

Với các loại thuốc giả đang bị điều tra, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, ông Vũ Tuấn Cường, Cục trưởng Cục Quản lý Dược đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố, y tế, các ngành tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh, bán buôn, bán lẻ thuốc trên địa bàn, đảm bảo kinh doanh thuốc có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ; kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi kinh doanh thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, thuốc nhập lậu.

Đồng thời, phối hợp với cơ quan truyền thông, thông tin tới người dân biết để không mua thuốc qua các thông tin trên mạng Internet, chỉ mua thuốc tại các cơ sở kinh doanh dược hợp pháp, có đầy đủ hóa đơn, giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của thuốc