63 tỉnh thành khai thác gì từ bộ chỉ số PII 2023?

Thông qua số liệu PII các địa phương có thể nhận diện được điểm mạnh, yếu cùng các yếu tố tiềm năng từ đó đề ra quyết sách về mô hình tăng trưởng, nhiệm vụ giải pháp trong quá trình phát triển.

Kết quả xếp hạng bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023 (viết tắt là PII - Provincial Innovation Index) 63 tỉnh thành được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố chiều 12/3. Hiện thông tin xếp hạng và điểm số chi tiết, điểm mạnh, điểm yếu của từng tỉnh đã được đăng tải tại đây.

Trong báo cáo PII 2023, mỗi địa phương đều có một bảng thông tin tổng hợp trình bày chi tiết kết quả đánh giá, điểm số và xếp hạng theo từng chỉ số (52 chỉ số), nhóm chỉ số (16 nhóm) và trụ cột (7 trụ cột). Bên cạnh đo lường năng lực đổi mới sáng tạo, 5 điểm mạnh và 5 điểm yếu cũng được chỉ rõ.

Theo Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh, bộ chỉ số PII nhằm cung cấp bức tranh thực tế, tổng thể, đa chiều, cho thấy các điểm mạnh, điểm yếu, yếu tố tiềm năng và điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương.

"Việc so sánh trực tiếp giữa các địa phương là mang tính tương đối, không phải mục đích chính của bộ chỉ số, bởi mỗi địa phương có các điều kiện, đặc điểm khác nhau và có định hướng phát triển khác nhau", ông nói. Ví dụ các địa phương ở vùng miền núi sẽ có các điều kiện, đặc điểm khác với các địa phương ở vùng đồng bằng hay ở vùng duyên hải. Có địa phương có điều kiện thuận lợi và định hướng để phát triển nông nghiệp, nhưng địa phương khác lại có điều kiện và định hướng để phát triển dịch vụ - du lịch hay phát triển công nghiệp...

Theo đó, thay vì chỉ quan tâm đến thứ hạng, các địa phương nên đi sâu tìm hiểu chi tiết số liệu mà PII cung cấp, phản ánh về địa phương mình, lấy dữ liệu PII làm tiền đề (cùng với dữ liệu khác) để tổ chức những diễn đàn với sự tham gia của đa dạng các bên liên quan cùng nhận định đúng những điểm mạnh, điểm yếu, yếu tố tiềm năng và điều kiện cần thiết. Từ đó, đề ra những quyết sách về mô hình tăng trưởng, những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để thực hiện.

Trưng bày các sản phẩm của Phòng thí nghiệm trọng điểm Hệ thống thông minh và IoT, trường Quốc tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, tại Triển lãm Công nghệ chip bán dẫn hồi tháng 4/2023. Ảnh: Tùng Đinh

Thứ trưởng Hoàng Minh nhìn nhận, kết quả đổi mới sáng tạo của mỗi quốc gia hay mỗi địa phương là tổng hòa từ nhiều yếu tố có tính chất khác nhau. Bộ chỉ số PII được tính toán tổng hợp trên nhiều chỉ số thành phần nên điểm số của từng trụ cột không hẳn chỉ phản ánh mức độ tốt hay chưa tốt, mà còn phản ánh đặc điểm của mô hình phát triển dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của mỗi địa phương. Do vậy "một địa phương có điểm số thành phần nào đó thấp không hẳn là yếu kém, mà có thể chỉ là đặc điểm bình thường của địa phương đó", ông nói. Cần xem xét toàn diện trên tổng thể bộ chỉ số chứ không chỉ xem xét một vài chỉ số thành phần, đồng thời cần tính đến bối cảnh cụ thể của từng địa phương.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Nguyễn Hồng Sơn nhìn nhận, thông qua số liệu về đo lường, đánh giá từ bộ chỉ số, Hà Nội có được tầm nhìn tổng thể, đa ngành, đa lĩnh vực về năng lực đổi mới sáng tạo của địa phương. Hà Nội có thể nhận diện được các vấn đề cần chú trọng để chỉ đạo, điều hành trong việc xây dựng và thực hiện các biện pháp, giải pháp thúc đẩy phát triển dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, năng lực đổi mới sáng tạo.

Còn ông Hoàng Minh Cường, Phó chủ tịch UBND TP Hải Phòng (địa phương xếp thứ 3) cho biết: "Cả hệ thống chính quyền phải chủ động trong cải cách hành chính, thúc đẩy môi trường kinh doanh".

Giáo dục, khoa học công nghệ là những lĩnh vực được lãnh đạo địa phương này mạnh tay chi đầu tư, phát triển. Ông Cường nói, việc chi cho các đề tài nghiên cứu được đẩy "đến ngưỡng", không còn tình trạng "đầu tư cầm chừng, nhỏ giọt như trước".

Chỉ số PII cũng chỉ ra, Hải Phòng, ghi dấu với các yếu tố như thể chế, chất lượng nhân lực, nghiên cứu, trình độ phát triển của thị trường. Tuy nhiên điểm yếu của Hải Phòng được ông Hoàng Minh Cường chỉ ra là số bằng sáng chế ít, trích dẫn quốc tế thấp. Các doanh nghiệp chưa nắm vững và sáng tạo công nghệ cốt lõi. Thành phố cũng chưa có cụm công nghệ cao và trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp xứng tầm.

Do đó, tới đây, chiến lược của thành phố cảng là nâng cao chất lượng nhân lực nghiên cứu và phát triển; xây dựng thương hiệu, cụm công nghiệp công nghệ cao và trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp. "Chúng tôi sẽ tạo nền tảng đổi mới sáng tạo cốt lõi, độc lập và bền vững cho Hải Phòng", Phó chủ tịch Hoàng Minh Cường nói.

Thông tin xếp hạng PII các địa phương sẽ được cập nhật tại chuyên trang PII. Ngoài thứ hạng chung, độc giả có thể tìm kiếm thông tin chi tiết về các chỉ số cơ bản và tải báo cáo của từng tỉnh.

Như Quỳnh