"Chế phẩm dược liệu mới: Giải pháp thân thiện môi trường và hiệu quả kinh tế trong phòng trừ côn trùng"

Mới đây, các nhà khoa học tại Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã đạt được bằng sáng chế số 36318 với tên gọi "Chế phẩm xua đuổi và phòng trừ côn trùng." Sáng chế này đánh dấu một bước tiến mới trong việc khai thác dược liệu để tạo ra giải pháp thân thiện với môi trường và hiệu quả kinh tế cao trong việc phòng trừ côn trùng.

Trên thế giới, nghiên cứu về diệt ấu trùng muỗi truyền bệnh đã tập trung chủ yếu vào việc tìm kiếm hoạt chất có khả năng tiêu diệt ấu trùng trong môi trường nước. Trái lại, các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, đặc biệt là từ dược liệu, có khả năng phòng trừ và xua đuổi côn trùng trưởng thành, đồng thời an toàn khi sử dụng trên người và có tác dụng rộng rãi với nhiều loài côn trùng chưa được nghiên cứu đúng mức.

Côn trùng đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, nhưng đồng thời cũng là nguồn gây hại cho con người và môi trường. Các loại côn trùng như muỗi, ruồi, kiến, gián, mối gây phiền toái hàng ngày và là tác nhân trung gian lan truyền nhiều loại bệnh nguy hiểm.

Tiến sĩ Lưu Ðàm Ngọc Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu môi trường sinh địa hóa, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, chia sẻ về sáng chế mới, nói rằng có nhiều phương pháp để kiểm soát côn trùng như sử dụng hóa chất, biện pháp xua đuổi bằng tinh dầu, sinh vật đối kháng và sinh vật biến đổi gene. Tuy nhiên, phương pháp phổ biến nhất ở Việt Nam hiện nay vẫn là sử dụng hóa chất có nguồn gốc ngoại nhập, có nguy cơ gây hại cho sức khỏe con người và môi trường.

Để giải quyết vấn đề này, Tiến sĩ Lưu Ðàm Ngọc Anh và đồng nghiệp tại Trung tâm Nghiên cứu môi trường sinh địa hóa đã phát triển một chế phẩm mới từ dược liệu. Chế phẩm này không chỉ phòng trừ và xua đuổi nhiều loài côn trùng, đặc biệt là muỗi Aedes aegypti - tác nhân trung gian của nhiều bệnh nguy hiểm, mà còn an toàn cho da của trẻ em và người lớn, đồng thời thân thiện với môi trường.

Chế phẩm này được chế tạo từ tinh dầu cây giổi chanh kết hợp với tinh dầu của nhiều loài cây khác như tràm gió, bạc hà á, sả chanh. Các thành phần chính như linalool, sabinene, citronelal, neral, geranial, citral đã được nhiều nghiên cứu chứng minh có khả năng xua đuổi côn trùng. Sự kết hợp này không chỉ làm tăng hiệu quả mà còn mở ra hướng đi mới cho việc sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên dược liệu tự nhiên của Việt Nam.

Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Trần Lê Hồng nhận xét về sáng chế này như là một giải pháp thay thế an toàn, bền vững và có tác động rộng lớn, không chỉ trong việc kiểm soát côn trùng gây hại mà còn trong nhiều ứng dụng khác nhau như bảo vệ động vật nuôi, lưu trữ tài liệu, và bảo quản lương thực./.

Bá Minh (TH)