Bổ sung quy định về mã số, mã vạch: Hướng tới quản lý thông tin sản phẩm và thách thức đối với doanh nghiệp

Việc bổ sung các quy định về ứng dụng mã số, mã vạch trong giám sát, quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa đang là đề xuất nhằm tăng cường kết nối, thu thập, và chia sẻ thông tin giữa các bên trong chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đang đặt ra câu hỏi về cách thức thực hiện để không làm cản trở hoạt động kinh doanh.
Mã số, mã vạch đã trở thành một phần quan trọng trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại Việt Nam trong suốt 30 năm qua. Xuất phát từ năm 1995, khi Thủ tướng Chính phủ cho phép Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tham gia GS1 quốc tế, Việt Nam đã có được mã quốc gia 893. Công cụ này không chỉ giúp người tiêu dùng thanh toán dễ dàng mà còn hỗ trợ trong quản lý chất lượng sản phẩm, tra cứu thông tin, và thúc đẩy thương mại quốc tế.
Mã số, mã vạch không chỉ là công cụ thuận tiện cho người tiêu dùng mà còn là yếu tố cơ bản liên kết thông tin quan trọng về chất lượng sản phẩm. Trong quản lý chất lượng, chúng đóng vai trò quan trọng trong giám sát các điều kiện bảo đảm chất lượng sản phẩm và hỗ trợ việc truy tìm nguồn gốc và xác định nguyên nhân sự cố. Mã số, mã vạch cũng đóng vai trò trong việc thúc đẩy thương mại quốc tế và hội nhập thông qua truy xuất nguồn gốc sản phẩm và tích hợp với dữ liệu hải quan và thuế.
Mặc dù mã số, mã vạch đã được quản lý theo quy định của Nhà nước từ 20 năm trước, nhưng để đáp ứng xu hướng quốc tế và chuyển đổi số, việc sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là cần thiết. Hiện tại, việc quản lý nhà nước về mã số, mã vạch đã được bổ sung thông qua Nghị định số 74/2018/NĐ-CP và Nghị định số 13/2022/NĐ-CP.
Tính đến nay, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đang đề xuất sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa nhằm tăng cường quy định về ứng dụng mã số, mã vạch. Tuy nhiên, có ý kiến phản ánh từ doanh nghiệp, đặc biệt là về việc chỉ đưa mã số, mã vạch vào Luật mà không xem xét các mã khác như QRcode. Doanh nghiệp cũng lo ngại về phức tạp khi áp dụng và đề xuất nghiên cứu kỹ thuật ngữ khuyến khích thay vì quy định cứng nhắc.
Đại diện Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TCĐLCL) và Bộ KH&CN cam kết tiếp thu ý kiến đóng góp và điều chỉnh để đảm bảo sự linh hoạt và thích ứng với nhu cầu của doanh nghiệp. Họ nhấn mạnh rằng việc quản lý mã số, mã vạch có thể được thực hiện theo hình thức tự nguyện của doanh nghiệp, nhưng mã số, mã vạch vẫn là công cụ quan trọng để định vị và truy hồi sản phẩm khi có vấn đề về chất lượng.
Bổ sung quy định về ứng dụng mã số, mã vạch là một bước quan trọng để nâng cao quản lý chất lượng sản phẩm và kết nối trong chuỗi cung ứng. Quy trình sửa đổi Luật đang được tiến hành với sự đối thoại và cân nhắc đối với ý kiến của doanh nghiệp, hướng tới một hệ thống linh hoạt và hiệu quả trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại Việt Nam./.
Mỹ Hạnh (TH)