Nghệ An và hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể

Trong hệ thống di sản văn hóa vật thể thì hệ thống di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật là quan trọng nhất vì nó chứa đựng trong đó không chỉ giá trị văn hóa hữu thể (vật có hình khối) như đền, chùa, đình, miếu, và nhiều hiện vật, cổ vật trong di tích… mà trong các di tích lịch sử văn hóa vật thể vẫn chứa đựng nhiều giá trị văn hóa phi vật thể, đó là những ký ức lịch sử trong cuộc tranh đấu lâu dài để tồn tại và phát triển của con người bản xứ, là phong tục tập quán, là không gian và các trình thức lễ hội …Theo thống kê sơ bộ của ngành văn hóa hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh thì hiện có khoảng gần 2.000 di tích lịch sử - văn hóa, trong đó ở Nghệ An hơn 1.000, Hà Tĩnh khoảng 900 di tích.Hiện tại, trên địa bàn xứ Nghệ đã phát hiện được hàng trăm dấu tích khảo cổ học và đã tiến hành khảo sát, khai quật và nghiên cứu hàng chục di chỉ, trong đó có nhiều di chỉ nổi tiếng: Quỳnh Văn, Thẩm Ôm, Rú Dầu, Rú Trăn, Đồng Mõm bãi Phôi Phối, bãi Cọi, đặc biệt là làng Vạc... Các di tích, di chỉ khảo cổ học và các hiện vật thu được trên đất Nghệ nay vẫn cơ bản được bảo tồn, đủ điều kiện để tiếp tục nghiên cứu và giới thiệu quảng bá, phát huy các giá trị của nó vào đời sống đương đại.